Van leeuwenklokje tot fat lava-vaas / From Lion clock to fat lava vase.
Vertaling van:Von der Löwenuhr zur Fat Lava-Vase – Scheurich-Keramik der 50er, 60er und 70 er Jahre van Dr. Alf Dieterle, Kleinheubach.
Ter gelegenheid van het firmajubileum werd in 2008 in het museum van de stad Miltenberg een tentoonstelling gehouden van op industriële wijze geproduceerd Duits gebruikskeramiek tijdens de jaren 50, 60 en 70.
Translation of ‘Von der Löwenuhr zur Fat Lava Vase’ –Scheurich Keramik der 50er, 60-er und 70-er Jahre by Dr. Alf Dieterle, Kleinheubach.
At the occasion of the concern jubilee in 2008 an exhibition was held of German industrially manufactured ceramics for daily use of the 50s, the 60s, and the 70s.
Scheurich-Keramik van de jaren 50, 60 en 70 / Scheurich Ceramics of the 50s, the 60s, and the 70s.
Drie aannames die we nu reeds doen:
1: er is geen huishouden in Duitsland dat niet tenminste één Scheurich-product heeft. Dit klinkt overdreven maar is toch realistisch.
2: de ‘Keramikfabrik Scheurich’ in Kleinheubach is op dit moment één van de grootste keramiekfabrieken in Europa. Men spreekt zelfs van de grootste producent van gebruikskeramiek in de wereld.
3: dat uitgerekend Kleinheubach de vestigingsplaats van dit bedrijf is geworden is eigenlijk verbazend want in Kleinheubach komt geen klei voor en daarom heeft het ook geen keramiektraditie.
We start with three assumptions: 1.There is no Household in germany that has not at least one Scheurich product. This may sound exaggerated, but yet it is realistic.
2.At the moment the ‘Keramik Scheurich’ factory in Kleinheubach is one of the largest ceramics concerns in Europe. They are even said to be the largest ceramics manufacturers in the World.
3.The fact that right Kleinheubach is the place where the concern is established is actually amazing for clay is not present in the soil of Kleinheubach, so there is no ceramics tradition.
Waarom in Kleinheubach? / Why Kleinheubach?
Alois Scheurich die uit Neunkirchen kwam, vestigde in 1928 in Schneeberg met zijn neef Fridolin Greulich een groothandel in huishoudelijke en keukenartikelen. Scheurich was opgeleid in deze branche in Amorbach en werd in Aschaffenburg te werk gesteld. Echter steden met een betaalkrachtige klantenkring waren in die tijd ver te zoeken en zodoende boden zij hun waren te koop aan in Aschaffenburg en Frankfurt. In 1932 trouwde Alois Scheurich met Eugenie, de dochter van zijn compagnon Greulich. In 1938 kochten ze in Kleinheubach de boerderij de ‘Schwarzen Adler am Hirschplatz’.
Ten gevolge van de oorlog liep de handel sterk terug echter werd er in 1946 weer een groothandel in porselein en keramiek geopend. Met gebruikskeramiek kan goed geld verdiend worden, dat wist Alois Scheurich. Was het in 1928 al opzienbarend dat een groothandel in keramiek draaiende gehouden kon worden, zo was het in 1948 nog opmerkelijker om in Kleinheubach keramiek te produceren. In mei 1948, kort voor de geldzuivering, werd hier de “Firma Scheurich & Greulich” (handel in glas en porselein en vervaardiging van keramiek) opgericht.
Een terugblik in 2008 toont ons drie mijlpalen in de geschiedenis van het bedrijf: 80 jaar geleden werd de firma opgericht, sinds 70 jaar is het bedrijf in Kleinheubach gevestigd en 60 jaar geleden werd hier het eerste gebruikskeramiek geproduceerd.
Het begin in 1948 was moeilijk. De klei die nodig was voor de productie van het keramiek moest per vrachtwagen vanuit het Westerwald aangevoerd worden; het Westerwald is de bekendste Duitse keramiekregio, met een lange keramiektraditie en de beste kleilagen in de bodem. Het ontbrak ook aan vakmensen die ervaring hadden met industriële keramiekproductie. Deze mensen werden door Scheurich deels uit het Westerwald gehaald en deels uit de porseleinindustrie. Zij brachten kennis en vaardigheden met zich mee en waren bereid om nieuwe experimentele wegen in te slaan. Alois Scheurich was niet alleen zakenman maar stelde ook de oude productiemethoden en technieken ter discussie. Typisch voor hem als leek is dat hij nooit tevreden was met het gebruikelijke en traditionele en dat hij de productie rationaliseren en verbeteren wilde.
Al snel kwamen de eerste keramiekproducten uit de fabriek. Vrolijk van model en op een aansprekende manier afgewerkt. De oudst gedateerde vormen stammen uit 1949 en waren voornamelijk bakjes en asbakken. Maar Alois Scheurich wilde meer en durfde ook de productie van grotere vormen aan wat aanvankelijk niet zonder fouten lukte. Is een keramiek object met een foutje gelijk afval of kan het op de juiste plaats toch nog een koper vinden? Bijvoorbeeld bij een loterij of een jaarmarkt; een prijs maakt mensen altijd gelukkig en bij het avondlicht zag men de foutjes niet.
Alois Scheurich from Neunkirchen established a wholesale trade in domestic and kitchen appliances together with his cousin Fridolin Greulich in 1928. Scheurich had been educated in this trade at Amorbach and was employed at Ascaffenburg. However towns with a solvent customer base were lacking. That is why they offered their products for sale at Aschaffenburg and Frankfurt. In 1932 Alois Scheurich married Eugenie, daughter of his business partner Greulich. In 1938 they bought the farm ‘Schwarzen Adler am Hirschplatz’ in Kleinheubach.
As a consequence of the war trade deterioratd significantly, so another Wholesale trade in China and ceramics was set up. Enormous amounts of money were made with the sale of ceramics for daily use, which Alois Scheurich knew. The fact that in 1928 a wholesale in ceramics had been kept going already amazing, it was even more remarkable to manufacture ceramics in Kleinheubach.
As we look back over 2008 we see three milestones in the history of the concern: 80 years ago it was founded, it has been established in Kleinheubach for 70 years and 60 years ago the first ceramics for daily use were manufactured here.
The beginning of 1948 was hard. The clay neede for the production of ceramics had to be delivered from the Westerwald area by lorry; the Westerwald area being the most famous German ceramics region with a large ceramics tradition and the best clay layers in its soil.There were no professionals experienced with the manufacture of industrial ceramics. Scheurich obtained these professionals partly from the Westerwald area and partly from the china manufacture. They brought their knowledge and skills and were prepared to explore new experimetal possibilities. Alois Scheurich was not only a businessman but he also called into question old manufacture methods and techniques. It was typical for him as a layman that he was never satisfied with the customary and the traditional and that he wanted to rationalise and improve production.
Quite soon the first ceramics products appeared from the concern. Cheerful models with an appealing finish. The shapest with the oldest dates originate from 1949. Principally these were containers and ashtrays. But Alois Scheurich wanted more and was not afraid either to produce larger shapes.Initially in doing so he was not able to produce error free. The question arises: is a ceramic object with a flaw rubbish straightaway or if in the right place can a buyer still be found for it? For instance at a raffle or a fair; a bargain always makes people happy and people would not notice the flaws in evening light.
Waarom in zoveel huishoudens? / Why in so many households?
Was er een bepaalde stijl , de typische stijl van de jaren 50? Hierop kan eenduidig met ‘nee’ geantwoord worden. De vele stijlrichtingen ontstonden gelijktijdig en bestonden naast elkaar. Dat is typisch voor die tijd in een land in opbouw zoals het in de jaren van de geldzuivering tijdens het “Wirtschaftswunder” was.
De inrichting van een woning geeft altijd iets weer van de identiteit van de bewoners. De een blijft traditioneel en de ander is vooruitstrevend burgerlijk of waagt zich aan moderne vormen en nieuwe kleuren of men is eenvoudig zonder een bepaalde stijl. Menige families waren overtuigd liefhebbers van een stijl uit de vooroorlogse periode, niet vooruitstrevend functioneel zoals bij Bauhaus maar meer als barok. Men noemt dat tegenwoordig ‘Gelsenkirchener Barock’. Van daaruit ontstonden de oorvazen met groene en bruine overloopglazuren, ook bakjes met een deksel , kaarsenstandaarden en schalen. Anderen wilden iets gezelligers en toch zeker ook modern. Oude en nieuwe vormen mengden zich met elkaar. In de voorname inrichting zag men zwarte en ‘Elfenbein’-glazuren en daarbij hoorde heel terughoudend wat goud. De serie “Goldblume” werd slechts door Scheurich geproduceerd. Men was hier op het gebied van glazuur- en goudapplicatie onnavolgbaar geworden.
Nieuwe vormen en kleuren waren een artistieke uitdaging want het ging en gaat nog steeds om twee vragen: wat wil de moderne consument voor de inrichting van de woning en wat biedt de fabrikant als trendsetter. In die tijd waagde men op de ontwerpafdeling van vormen en glazuren zich aan allerlei nieuws. Er werd zeer veel uitgeprobeerd, eerst in het laboratorium en in kleine ovens, vervolgens in grote bakovens. Eerst met enkele exemplaren en later in serieproducties. De proefexemplaren werden bijvoorbeeld bij verenigingsfeesten verloot of als prijs gegeven. Zij zijn nu de rariteiten uit de firmageschiedenis.
Was there a particular style, the typical style of the 50s? To this question we can simply answer ‘no’. The many stylistic trends popped up simultaneously and coexisted, typical for that time in a country that was building up as it was in the years of the currency reform during the so-called ‘Wirtschaftswunder’ (=the economy miracle, the rapid reconstruction of the economies of Germany and Austria after WW II).
The decor of a house always reflects something of the identity of its inhabitants. One stays traditional and the other is progressive civil and either ventures modern shapes and new colours or one is simple without a particular style. Many a family was a convinced lover of a pre-war style, not progressively functional as with Bauhaus, but more like baroque. Nowadays this is called ’Gelsenkirchener Barock’. Originating from this were the so called ‘ear vases’ with green and brown overflow glazes and also containers with a lid, candlesticks and dishes. Others wanted something cosier and yet definitely modern. Old and new shapes were mixed. In the fashionable decor black and ‘’ ‘Elfenbein’ glazes(=ivory) with this some gold to be applied very cautiously. The seies ‘Goldblume’ (=gold flower) was only produced by Scheurich. This concern had become inimitable in the field of glaze and gold application.
New shapes and colours were an artistic challenge because it was and still is about two issues: What kind of decor does the modern consumer like for his house and what does the manufacturer offer as trendsetting? At the time people at the designer department of shapes and glazes ventured all kinds of new things. A lot was experimented, first in Laboratories and in small ovens and consequently in large kilns. At First some single specimen and later on in serial productions. The specimen copies for instance were raffled at club celebrations or awarded as a prize. Now they are curiosities from the company’s history.
Keramiek van de jaren-50 (1948-1965) / Ceramics from the 50s (1948-1965).
Wat betreft de vorm van vazen, al of niet met hengsel, schalen en asbakken , deze waren deels nieuw, de glazuren terughoudend en de beschildering abstract of figuratief. Men herkent het keramiek uit die jaren niet op het eerste gezicht. Van veel belang hierbij zijn de stickers met het firmalogo, ook al zijn ze vaak door schoonmaken verloren gegaan. Bij Scheurich gebruikte men eerst de etiketten met ‘S&G’ en ‘S&G Keramik’, later in schrijfschrift ‘Scheurich’ deels nog met de aanvulling ‘handgemalt’. Minder specifiek zijn de aanduidingen op de bodem zoals ‘W-Germany’ of ‘Foreign’ met een aantal getallen: het eerste driecijferig nummer is het vormnummer en het volgende tweecijferig nummer is de hoogte van de vaas in centimeters. Bijvoorbeeld: 428-26. Op deze manier hebben aanvankelijk veel keramiekfabrikanten hun producten geclassificeerd, zodat men niet altijd eenduidig de maker kan vaststellen. Pas later werd op de bodem een firmalogo of een firmanaam aangebracht.
Scheurich wist hoe zij medewerkers kon aantrekken die een technisch en artistiek talent hadden. Hiertoe behoorden bijvoorbeeld de ontwerper Heinz Siery die een vaasje heeft ontworpen met vormnummer 271-22 dat vele decennia lang werd geproduceerd en ook professor Franz Josef Karl als keramist en ontwerper en de porseleindecorateur Karlheinz Eichhorn die afbeeldingen van paarden, landschappen of aanzichten van Kleinheubach op een kundige manier ontwierp en niet in de laatste plaats Oswald Kleudgen die zich vooral bezig hield met het uitvinden van nieuwe glazuren en ze uittestte en realiseerde.
Van groot voordeel was de nauwe samenwerking tussen de medewerkers. De dochter van Alois Scheurich trouwde met Hubert Baumann die als procuratiehouder de firma van succes naar succes leidde. Hij liet een 120 meter lange gastunneloven bouwen en zorgde voor een vergroting van de export naar de rest van Europa en naar andere landen overzee. Echter kwam hij in 1980 door een tragisch ongeval om het leven. Inge Baumann nam de bedrijfsleiding over en bleef dit doen totdat haar zoon Peter haar in 1989 kon aflossen. Daarmee is de ‘Keramikfabrik Scheurich’ vandaag de dag een familiebedrijf in de derde generatie.
As to the shape of vases, either wit hor without a handle, dishes and ashtrays, all of these were partly new, the glazes restrained and the decorations either abstract or figurative. At first glance ceramics from those years can not be recognized. Of great importnce in this are the stickrs with the firm’s logo, even though they may often be lost in cleaning. Scheurich initially used ‘S&G’and ‘S & G Keramik’ stickers, later on ‘Scheurich’ in handwriting, partly with the addition ‘handgemalt’(=painted by hand). Less specific are the markings at the bottom like ‘W-Germany’or ‘Foreign’with a number of digits: the first three-digit number being the shape number, followed by the two-digit number indicating the height of the vase in centimetres. For instance:428-26. In this way lots of ceramics manufacturers initially classified their products so it is not always clear to determine its maker. Not until much later a firm logo or a firm name was applied.
Scheurich knew how to attract employees with a technical and artistic talent. The designer Heinz Siery was one of them. He was the one who designed a vase with the shape number 271-22 that was in production for decades. Two others were Professor Franz Josef Karl, as a ceramic artist and designer and the china decorator Karlheinz Eichhorn who skilfully designed depictions of horses, landscapes or views of Kleinheubach. Last but not least was Oswald Kleudgen whose focus was mainly directed at exploring, testing and realizing new glazes.
The close cooperation among the employees was of great advantage. Alois Scheurich’s daughter married Hubert Baumann, who as deputy manager led the firm from one success to another. He had a 120-metre-gas tunnel kiln built and was responsible fora n increase in export to the rest of Europe and other overseas countries. Alas an accident resulted in his tragic death in 1980. Inge Baumann took over the management and stayed in charge until her son Peter could take over from her in 1989. To this day ‘Keramikfabrik Scheurich’ has been a family concern in its third generation.
Keramiek van de jaren-70 (1965-1980) / Ceramics of the 70s. (1965-1980).
Nog veel belangrijker werd de samenwerking toen halverwege de jaren-60 de interesse in het saai geworden keramiek afnam. Er was vraag naar bijzondere vormen en afmetingen, gewaagde kleuren en nieuwe glazuureffecten. Menigeen herinnert zich nog oranje tapijten met bolvormige patronen, bont gekleurde gordijnen, dun plastic meubilair en rode tegels. Op menig foto uit die tijd draagt men lang haar, broeken met wijde pijpen en hippiekleding.
Bij het keramiek domineerde een verzadigd rood in combinatie met witte vlakken of zwarte randen. Daarbij kwam geel dat zich met rood tot een vlammend oranje mengt. Krachtig blauw werd eveneens toegepast dat met groen een ongelijkmatig turkoois vormde en niet te vergeten een prachtig violet dat pas ontstond tijdens het branden in de oven. Deze ontwikkeling van kleuren werd versterkt door een gewaagd assortiment van vormen: dikbuikige hengselvazen, kalebasvazen, cilindervazen met insnoeringen verdrongen de traditionele modellen. Echter het mooiste waren de glazuren die bij Scheurich ontwikkeld werden maar die nooit het publiek bereikt hebben. Bij Scheurich werd heel veel uitgeprobeerd terwijl het glazuur pas zijn uiteindelijke kleur krijgt bij meer dan 1000˚C en men op dat moment niets kan zien noch kan ingrijpen in het proces. Sommige glazuren smelten ongelijkmatig en vormen ingesloten tranen. Bij glazuren die gas vormen ontstaan afhankelijk van de samenstelling kleine of grote blazen. De term ‘lavaglazuur’ omschrijft het uiterlijk goed. Hierdoor is ook de Engelse term ‘fat lava’ ontstaan. Scheurich onderscheidde zich van de andere producenten en bleef tot het eind onbereikbaar. Een vaas van Scheurich uit de 70-er jaren herkent men aan de vorm, de kleuren en het glazuur. Op de papieren labeltjes staat ‘Scheurich Europ Linie’ of alleen ‘Scheurich’ op een violette ondergrond.
Cooperation became far more important when halfway through the 60s interest decreased in ceramics which was regarded more and more dull. Particular shapes and sizes, bold colours and new glazes were in great demand. Many people remember orange carpets with sphere-shaped patterns, colourful curtains, thin plastic furniture and red tiles.In many photographs of that time we see people with long hair, flared trousers and hippie clothing.
Dominating in the ceramics was a saturated red, combined with white surfaces or black edges. Added to this was a yellow that was mixed with red resulting in a flamingo range. A forceful blue was also applied forming an uneven turquoise when added with a green. Not to forget a splendid violet that only originated during the burning process in the oven. This colour development was enhanced by an ambitious range of shapes: potbellied vases with handles, calabsh vases, cilinder vases with constrictions, all these repressed the traditional shapes. However the most beautiful were the glazes developed at Scheurich, but never reached the public. At Scheurich a lot was tried wheras the glaze gets its ultimate colour at more than 1000 degrees C. At that moment nothing can be seen nor can anything be intervened in the process. Some glazes melt irregularly and form embedded tears. With glazes that form gas small lor large bladders arise, depending on its composition. The phrase ‘lava glaze’ describes its appearance well. This is how the English phrase ‘fat lava’arose. Scheurich distinguished himself from the other manufacturers and remained unattainable. A Scheurich vase from the 70s can be recognised by its shape, its colours and its glaze. On the paper labels the text ‘Scheurich Europ Linie’or simply ‘Scheurich’ is to be read on a violet background.
Waarom marktleider? Scheurich Keramik vandaag de dag / Why a market leader? Contemporary ‘Scheurich Keramik’.
In de jaren-80 verandert de stijl zich weer volledig: de ‘Landart’ of ‘Country-Look’ vereiste aardekleuren en natuurlijke vormen. Het keramiek uit die tijd lijkt nu eerder saai hoewel destijds met eenvoudige middelen aantrekkelijke resultaten bereikt konden worden. Nieuw bij Scheurich waren de ‘Keragrill’, de ‘Schlemmertopf’ en allerlei bakvormen. De mode is veranderlijk en wie op het oude vertrouwde berust mist de aansluiting met het nieuwe. Veel bedrijven werden door de stijlwisseling onder druk gezet en daarbij kwamen ook nog de concurrerende producten uit het buitenland en dit veroorzaakte dat zij de deuren moesten sluiten. Scheurich ging met de stijlwisseling mee en werd zelfs trendsetter. Het assortiment werd veranderd en nu nemen sierpotten een eerste plaats in en worden bij bloemisten en tuincentra met een erbij passende plant aangeboden. Vazen en schalen met bijbehorende decoren maken het aanbod compleet. De catalogus van Scheurich toont het veelzijdige aanbod: van natuurlijk tot edel, van speels tot streng, van bont tot aardekleuren, rond of hoekig en slank of buikig. Voor elke plantensoort is er een passende sierpot en deze beiden vormen een stijlvol geschenk om iemand cadeau te doen.
In the 80sthe style is completely changed: ‘Landart’ or ‘Country Look’ demanded earthy colours and natural shapes. Ceramics from that time rather appears to be dull although at the time attractive results could be achieved. Ne at Scheurich were the ‘Keragrill’, the ‘Schlemmertopf’and all kinds of baking moulds. Fashion changes and whoever trusts good old tradition misses the chance for new things.Lots of concerns were being pressured by the change of style. Added to this the competing foreign products causing them to close their doors. Scheurich wnt along with this change of style and even became trendsetting. The production range was changed and now decorative flower pots take the first place. They are offerd with matching plants at florists and garden centres. Vases and dishes with matching decorations complete the offer. The Scheurich catalogue shows its diverse range: from natural to sophisticated, from playful to strict, from colourful to earthy colours, round or angular, and slim or potbellied. There is an appropriate flower pot for any plant variety and both form a stylish gift to present someone.